Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+

10 Lagu Daerah Jawa Barat Beserta Lirik dan Maknanya

Kompas.com - 24/08/2022, 11:40 WIB
Reni Susanti

Penulis

BANDUNG, KOMPAS.com - Jawa Barat merupakan provinsi dengan jumlah penduduk terbanyak di Indonesia. Salah satu yang terkenal dari provinsi ini adalah lagu daerah Jawa Barat.

Lagu-lagunya dinyanyikan dalam basa sunda, sesuai dengan bahasa yang digunakan orang Sunda.

Berikut 10 lagu daerah Jawa Barat beserta lirik dan maknanya:

1. Manuk Dadali

Manuk Dadali diciptakan Sambas Mangundikarta yang berarti burung Garuda. Lagu berbahasa Sunda ini beberapa waktu lalu dipopulerkan dengan gaya berbeda oleh Alffy Rev dalam "Wonderland Indonesia".

Lagu Manuk Dadali mengandung makna yang dalam. Menceritakan keperkasaan burung garuda yang merupakan lambang Indonesia.

Baca juga: 5 Lagu Daerah Jawa Barat, Lirik dan Maknanya

Sesuai dengan semboyan Bhinneka Tunggal Ika, lagu ini menggambarkan kerukuhan, saling menyayangi, meskipun berbeda suku bangsa.

Lirik lagu Manuk Dadali:

Mesat ngapung luhur jauh di awang-awang
Mébérkeun jangjangna bangun taya karingrang

Sukuna ranggoas reujeung pamatukna ngeluk
Ngepak mega bari hiberna tarik nyuruwuk

Saha anu bisa nyusul kana tandangna
Gandang jeung perténtang taya bandingannana

Dipikagimir dipikasérab ku sasama
Taya karempan kasieun lébér wawanénna

Reff:
Manuk dadali manuk panggagahna
Perlambang sakti Indonesia Jaya

Manuk dadali pangkakoncarana
Resep ngahiji rukun sakabéhna

Hirup sauyunan tara pahiri-hiri
Silih pikanyaah teu inggis béla pati

Manuk dadali ngandung siloka sinatria
Keur sakumna Bangsa di Nagara Indonesia

Baca juga: Sinanggar Tulo, Lagu Daerah Sumatera Utara

2. Es Lilin

Lagu berbahasa Sunda ini dipopulerkan oleh Nining Media. Es Lilin diambil dari nama salah satu makanan yang bisa diperoleh di daerah Bandung dan Jabar pada umumnya.

Menggunakan gaya pantun, lagu daerah Jawa Barat ini menceritakan tentang seorang perempuan yang menaruh hati pada seorang pria.

Lirik lagu Es Lilin:

Es lilin mah ceuceu kalapa muda
Dibantun mah dibantun ka Sukajadi
Abdi isin dunungan samar kaduga
Sok sieun mah aduuh henteu ngajadi

Es lilin mah ceuceu buatan Bandung
Dicandakna geuning ka Cipaganti
Abdi isin jungjunan duh bararingung
Sok inggis mah aduuh henteu ngajadi

Itu saha dunungan nu nungtun munding
Digantelan geuning ku saputangan
Itu saha dunungan ku ginding teuing
Sing horeng mah aduh geuning jungjunan

Es lilin mah ceuceu dikalapaan
Raosna mah geuningan kabina-bina
Abdi alim dunungan paduduaan
Sok sieun mah dibantun kamana-mana

Kamana mah dunungan ngaitkeun cingcin
Ka kaler mah aduuh katojo bolat
Kamana mah dunungan ngaitkeun pikir
Modal balek urang nuhun satulang

3. Bubuy Bulan

Lagu Bubuy Bulan menceritakan tentang kesedihan seseorang yang ditinggalkan kekasihnya.

Kesedihan itu bertambah tatkala ia melihat sorot mata seseorang yang kerap melintas di daerahnya dan mengigatkannya pada kekasih yang pergi.

Lirik lagu Bubuy Bulan:

Bubuy bulan
Bubuy bulan sangray bentang
Panon poe
Panon poe disasate

Unggal bulan, unggal bulan
Unggal bulan abdi teang
Unggal poe,unggal poe
Unggal poe oge hade

Situ Ciburuy
laukna hese dipancing
Nyeredet hate
Ningali ngeplak caina

Duh eta saha nu ngalangkung
unggal enjing
Nyeredet hate
Ningali sorot socana

4. Oray Orayan

Lagu Oray-orayan biasanya digunakan anak-anak di Tanah Sunda untuk mengiringi permainan Oray-orayan.

Caranya dengan memegang pundak teman kemudian bergerak ke kanan dan kiri menyerupai ular.

Lirik Oray-orayan:

Oray-orayan
Luar leor ka sawah

Entong kasawah
Parena keur sedeng beukah

Oray-orayan
Luar leor ka kebon

Entong ka kebon
Di kebon loba nu ngangon

Mending ka leuwi
Di leuwi loba nu mandi

Saha anu mandi?
Anu mandina pandeuri

Oray-orayan
Oray naon

Oray bungka
Bungka naon

Bungka laut
Laut naon

Laut dipa
Dipa naon
Di pandeuri, ri, ri, ri, ri . . . blos!

5. Cing Ciripit

Sama seperti Oray-orayan, lagu Cing Ciripit merupakan lagu untuk mengiringi permainan anak-anak berkelompok.

Caranya seorang anak membuka telapak tangannya. Pemain lain akan menyimpan jarinya di tangan tersebut. Begitu lagu berakhir, telapak tangan akan menutup, bila ada jari yang terjepit, anak tersebut kalah.

Dalam basa sunda, lagu ini masuk dalam kategori kakawihan.

Lirik lagu Cing Ciripit

Cing ciripit
Tulang bajing kacapit

Kacapit ku bulu pare
Bulu pare seuseukeutna

Jol pa dalang mawa wayang
Jrek-jrek nong, jrek-jrek nong

6. Borondong Garing

Berbentuk pantun, lagu berbahasa sunda ini menceritakan tentang panganan Jawa Barat bernama Borondong Garing atau menyerupai pop corn.

Borondong terbuat dari beras ketan atau jagung yang disangrai kemudian diberi kinca gula merah. Makanan ini merupakan oleh-oleh tanah Priangan yang dikelilingi gunung.

Lirik lagu Borondong Garing:

Borondong garing
ider kota pilemburan
mekar lumaku diri
anu dagang bari mimitran

Borondong garing
haleuang katineung ati
jerit ciptaning ati
jeung hiliwirna angin peuting

Oleh-oleh Priangan di lingkung gunung
Majalaya Soreang Banjaran Bandung
hate jongjon lugina anu dikantun
narik ati matak luas nu ngabantun

7. Trang Trang Kolentrang

Lagu Trang Trang Kolentrang biasa dinyanyikan bersama-sama terutama oleh anak-anak.

Lagu ini menggambarkan hiruk-pikuk dunia seperti bunyi pedang yang beraduan dalam peperangan yang digambarkan dalam kata "trang trang kolentrang".

Sedangkan "Si Londok paeh nundutan" menggambarkan bagaimana manusia terlena dalam urusan duniawi.

Lirik Trang-trang Kolentrang:

Trang trang kolentrang
Si londok paeh nundutan

Tikusruk kana durukan

Mesat gobang kabuyutan

Nyeh prot, nyeh prot
Bujur kudu cecendeteun

Dibura ku laja tuhur
Laja tuhur beunang ngunun

Beunang ngunun tujuh taun
Kadalapan di burakeun

8. Bajing Luncat

Bajing Luncat berarti Tupai Lompat. Menggambarkan penyesalan seorang pria karena sang kekasih hati akan segera bersanding dengan orang lain.

Lirik lagu Bajing Luncat

Bajing luncat-bajing luncat ka astana
Abdi lepat narosan teu ti anggalna

Ku teu sangka salira bet luas pisan
Teu hawatos ka nu kersa ngantos ngantos

api-api teu emut ka na pasini
Pasini pakait ati leuh pakait ati

Tadi na mah sugan teh dulang tinande
nu dipiceun cenah ge majar katimu

Teu Terang mah tos caket rek direndengkeun
Moal lipur ku sa taun iyeuh nambaan-nana

9. Sabilulungan

Sabilulungan mempunyai arti bekerja sama atau gotong royong. Lagu ini merupakan kawih degung bertema perjuangan.

Lagu ciptaan Mang Koko ini kerap menjadi slogan bagi Kabupaten Bandung.

Berikut lirik lagu Sabilulungan:

Sabilulungan dasar gotong royong
Sabilulungan sifat silih rojong
Sabilulungan genteng ulah potong
Sabilulungan persatuan tembong

Tohaga rohaka
Teguh tangguh perbawa sabilulungan

Sadia sajiwa
Segut singkil ngabasmi pasalingsingan

Sabilulungan hirup sauyunan
Sabilulungan silih pikaheman
Sabilulungan tulung tinulungan
Sabibilulungan kukuh persatuan

Santosa samakta
Teuneung ludeung ngajaring kawibawaan

Saihwan sapaham
Nagri nanjung berekah sabilulungan

Baca juga: Daftar Lagu Daerah Terlengkap dari Aceh hingga Papua

10. Sorban Palid

Kata akang dalam lagu Sorban Palid menunjukkan panggilan untuk laki-laki yang lebih tua. Lagu ini sendiri menceritakan tentang sesosok laki-laki yang kerap disapa Akang Haji.

Lirik lagu Sorban Palid:

Akang Haji Sorban palid
Palidna ka Cilamaya
Akang haji sumangga calik
Nyanggakeun mah saaya-aya

Akang haji sorban palid
Palidna ka Cikapundung
Akang haji kunaon balik
ulah lila dalila pundung

Kaso pondok kaso panjang
Kaso ngaroyom ka jalan
Najan sono najan heman
Teu sae ngobrol di jalan

Kaso pondok kaso panjang
Kaso ngaroyom ka jalan
Sono mondok sono nganjang
Sono patepang di jalan

Akang haji sorban palid
Palidna ka Cikamiri
Akang haji kunaon balik
Ulah osok da nganyenyeri

 

Simak breaking news dan berita pilihan kami langsung di ponselmu. Pilih saluran andalanmu akses berita Kompas.com WhatsApp Channel : https://www.whatsapp.com/channel/0029VaFPbedBPzjZrk13HO3D. Pastikan kamu sudah install aplikasi WhatsApp ya.



Terkini Lainnya

[POPULER NUSANTARA] Penemuan Kerangka Manusia di Gunung Slamet | Penipuan Katering Buka Puasa di Masjid Sheikh Zayed

[POPULER NUSANTARA] Penemuan Kerangka Manusia di Gunung Slamet | Penipuan Katering Buka Puasa di Masjid Sheikh Zayed

Regional
4.299 Hektare Sawah Gagal Panen Selama Banjir Demak, Produksi Beras Terancam Menurun Tahun Ini

4.299 Hektare Sawah Gagal Panen Selama Banjir Demak, Produksi Beras Terancam Menurun Tahun Ini

Regional
Curhat Korban Penipuan Katering Masjid Syeikh Zayed, Pelaku Orang Dekat dan Bingung Lunasi Utang

Curhat Korban Penipuan Katering Masjid Syeikh Zayed, Pelaku Orang Dekat dan Bingung Lunasi Utang

Regional
Imbas Erupsi Gunung Ruang, Bandara Sam Ratulangi Manado Ditutup hingga Besok

Imbas Erupsi Gunung Ruang, Bandara Sam Ratulangi Manado Ditutup hingga Besok

Regional
Calon Gubernur-Wagub Babel Jalur Perseorangan Harus Kumpulkan 106.443 Dukungan

Calon Gubernur-Wagub Babel Jalur Perseorangan Harus Kumpulkan 106.443 Dukungan

Regional
Keuchik Demo di Kantor Gubernur Aceh, Minta Masa Jabatannya Ikut Jadi 8 Tahun

Keuchik Demo di Kantor Gubernur Aceh, Minta Masa Jabatannya Ikut Jadi 8 Tahun

Regional
Hilang sejak Malam Takbiran, Wanita Ditemukan Tewas Tertutup Plastik di Sukoharjo

Hilang sejak Malam Takbiran, Wanita Ditemukan Tewas Tertutup Plastik di Sukoharjo

Regional
Diduga Janjikan Rp 200.000 kepada Pemilih, Caleg di Dumai Bakal Diadili

Diduga Janjikan Rp 200.000 kepada Pemilih, Caleg di Dumai Bakal Diadili

Regional
39 Perusahaan Belum Bayar THR Lebaran, Wali Kota Semarang: THR Kewajiban

39 Perusahaan Belum Bayar THR Lebaran, Wali Kota Semarang: THR Kewajiban

Regional
Gadaikan Motor Teman demi Kencan dengan Pacar, Pri di Sumbawa Dibekuk Polisi

Gadaikan Motor Teman demi Kencan dengan Pacar, Pri di Sumbawa Dibekuk Polisi

Regional
Digigit Anjing Tetangga, Warga Sikka Dilarikan ke Puskesmas

Digigit Anjing Tetangga, Warga Sikka Dilarikan ke Puskesmas

Regional
Elpiji 3 Kg di Kota Semarang Langka, Harganya Tembus Rp 30.000

Elpiji 3 Kg di Kota Semarang Langka, Harganya Tembus Rp 30.000

Regional
Motor Dibegal di Kemranjen Banyumas, Pelajar Ini Dapat HP Pelaku

Motor Dibegal di Kemranjen Banyumas, Pelajar Ini Dapat HP Pelaku

Regional
Penipuan Katering Buka Puasa, Pihak Masjid Sheikh Zayed Solo Buka Suara

Penipuan Katering Buka Puasa, Pihak Masjid Sheikh Zayed Solo Buka Suara

Regional
Setelah 2 Tahun Buron, Pemerkosa Pacar di Riau Akhirnya Ditangkap

Setelah 2 Tahun Buron, Pemerkosa Pacar di Riau Akhirnya Ditangkap

Regional
Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
komentar di artikel lainnya
Baca berita tanpa iklan. Gabung Kompas.com+
Close Ads
Bagikan artikel ini melalui
Oke
Login untuk memaksimalkan pengalaman mengakses Kompas.com